بیماری hpv چیست؟ ویروس پاپیلومای انسانی (Human Papillomavirus یا به اختصار HPV) ویروسی است که می‌توان بر روی قسمت‌های مختلفی از بدن اثر بگذارد. بیش از ۱۰۰۰ مدل HPV وجود دارد، مانند لکه‌های این بیماری که منجر به ایجاد زگیل بر روی دست‌ها، پاها، صورت و … می‌شوند. تقریباً ۳۰ مدل از ویروس‌های HPV می‌توانند بر روی نواحی تناسلی مانند واژن، رحم، آلت تناسلی و بیضه‌ها و همچنین مقعد تاثیرگذار باشند.
به نوعی از این ویروس که بر روی نواحی تناسلی تاثیر می‌گذارد عفونت انتقال یافته جنسی (STI) گفته میشود که از طریق تماس پوست به پوست منتقل می‌گردد. بسیاری از مردم با شنیدن نام این بیماری نگران می‌شوند، در صورتی که اکثریت HPVهای تناسلی بی ضرر هستند. این موضوع شامل زگیل تناسلی‌هایی که در نواحی تناسلی ایجاد می‌گردند هم میشود.
آیا تمامی زگیل‌ها زیرشاخه HPV هستند؟
بله و این موضوع می‌تواند کمی گیج کننده باشد. مخصوصاً زمانی که می‌خواهید از تفاوت میان HPVـی که منجر به ایجاد زگیل روی انگشت شما یا نواحی تناسلی‌تان میشود و HPVـی که ممکن است باعث ایجاد سرطان رحم شود، سر در بیاورید.
انواع ویروس پاپیلومایی که منجر به ایجاد زگیل مانند زگیل تناسلی می‌شوند، آزاردهنده هستند. هر چه باشد هیچ کس دوست ندارد زگیل داشته باشد، مخصوصاً در نواحی تناسلی! اگرچه که همان‌طور که گفتیم، این مدل زگیل‌ها بی ضرر هستند. نوع ۶ و ۱۱ HPV معمولاً منجر به زگیل تناسلی می‌شوند. دیگر انواع این بیماری شامل موارد زیر هستند:
- زگیل‌های مسطح
- زگیل‌های کف پا
- زگیل‌های معمولی
- زگیل‌های گروهی یا زیر ناخن
به زبان ساده، تمامی زگیل‌ها توسط HPV ایجاد می‌شوند اما تمامی مدل‌های این ویروس منجر به ایجاد زگیل نمی‌شوند. به عنوان مثال نوعی که می‌توانند شروع کننده سرطان باشد، به زگیل ربطی ندارد.
HPV در خانم‌ها
به طور کلی، این ویروس ریسک بسیار بالاتری برای خانم‌ها نسبت به آقایان دارد چرا که در صورتی که شخص پس از ابتلا به این بیماری در زمان مناسب آن را درمان نکند، ممکن است به سرطان رحم تبدیل شود. آزمایشات پاپ اسمیر و HPV می‌توانند تغییرات پیش سرطانی سلول‌ها را شناسایی کرده تا در همان مراحل اولیه جلوی وقوع سرطان را بگیرند.
HPV در مردان
همان‌طور که اشاره شد این بیماری در مردان ریسک کمتری نسبت به زنان دارد. در مردان این بیماری منجر به ایجاد زگیل تناسلی میشود که در اکثر مواقع این عفونت‌ها به صورت خودکار از بین می‌روند. لازم است بدانید که HPV می‌تواند منجر به سرطان‌هایی در ناحیه آلت تناسلی، مقعد، سر و گردن شود هر چند که احتمال رخ دادن این اتفاق بسیار پایین است.
در صورتی که بیمار به HIV مبتلا باشد، اوضاع فرق می‌کند چون ممکن است سیستم ایمنی نتواند به تنهایی با عفونت‌های HPV مبارزه کند.
HPV شایع‌ترین بیماری مقاربتی جنسی در دنیاست. تنها در امریکا سالانه بیش از ۱۴ میلیون نفر به این عارضه دچار می‌شوند. در واقع این بیماری به حدی شایع است که اکثر کسانی که از لحاظ جنسی فعال هستند و واکسن این بیماری را نزده‌اند، بالاخره در برهه‌ای از زندگی خود به آن مبتلا می‌شوند.
پاپیلوما ویروسی که به نواحی تناسلی تعرض کند معمولاً دارای علائم خاصی نیست. زمانی که ویروس علائمی از خود نشان بدهد، معمولاً به صورت زگیل در نواحی تناسلی است. زگیل تناسلی ظاهری سخت و گل مانند دارد که بر روی پوست رشد می‌کند. آن‌ها ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها بعد از این که به ویروس مبتلا شوید خود را نشان دهند. زگیل‌های تناسلی مسری بوده اما ضرری ندارند.
مدل‌های خطرناک پاپیلوما ویروس معمولاً علائم و نشانه‌ای ندارند تا زمانی که تبدیل به سرطان شوند. سرطان رحم رایج‌ترین نوع سرطان مرتبط با این بیماریست. دیگر انواع سرطان مرتبط با این ویروس بسیار نادر هستند اما در هر صورت ممکن است رخ دهند و شامل موارد زیر باشند:
- سرطان مقعد
- سرطان آلت تناسلی
- سرطان گلو
- سرطان واژن
- سرطان Vulvar ( قسمتی از واژن)
پاپیلوما ویروس تناسلی از طریق تماس پوست به پوست در حین برقراری رابطه جنسی واژنی، دهانی و مقعدی منتقل میشود. در صورتی که پارتنر جنسی شما در هر قسمت از نواحی تناسلی خود دارای این ویروس باشد، با تماس پیدا کردن نواحی تناسلی شما با وی به راحتی به این بیماری مبتلا می‌شوید. احتمال انتقال ویروس از طریق تماس دست با ناحیه تناسلی هم وجود دارد. اگرچه که این مدل انتقال نادر است و تحقیقات زیادی بر روی آن انجام نشده است. HPV بسیار مسری است چرا که از طریق تماس پوست به پوست منتقل میشود و نیازی نیست تا مایعات بدن بین دو پارتنر جا به جا شود تا ویروس بتواند از بدنی به بدن دیگر حرکت کند.
تشخیص HPV
پزشکان متخصص با معاینه فیزیکی به راحتی می‌توانند زگیل تناسلی را تشخیص دهند. مدل‌های خطرناک HPV علائمی ندارند، بنابراین در صورتی که بیمار به این مدل‌ها مبتلا شده باشد تنها از طریق انجام آزمایشات مخصوص می‌تواند از وجود بیماری مطلع شوند.
- پاپ اسمیر (Pap Smear): پاپ اسمیر می‌تواند سرطان رحم و سلول‌های پیش سرطانی که ممکن است تبدیل به سرطانی شوند را تشخیص دهد. تقریباً می‌توان گفت که تمامی موارد سرطان رحم به دلیل وجود نوع خطرناک HPV ایجاد می‌شوند.
- آزمایش HPV:آزمایش HPV می‌تواند نمونه‌های خطرناک ویروس که ممکن است در صورت درمان نشدن به سرطان رحم تبدیل شوند، شناسایی کند. در حال حاضر هیچ آزمایش تایید شده توسط وزارت بهداشت برای شناسایی HPV در نواحی واژن، آلت تناسلی، مقعد و بیضه وجود ندارد چرا که سرطان‌های مرتبط با HPV در این نواحی نسبت به سرطان رحم بسیار نادر هستند.
- کولپوسکوپی (Colposcopy):در صورتی که پاپ اسمیر یا آزمایش HPV نشانه‌هایی از سلول‌های غیرعادی در بدن بیمار را نشان دهند، ممکن است پزشک متخصص دستور به انجام آزمایش کولپوسکوپی بدهد. در این آزمایش، ابزاری نورانی تحت عنوان کولپوسکوپ رحم را روشن کرده و سلول‌های غیرعادی را نشان می‌دهد. پزشک متخصص ممکن است در این مرحله این سلول‌ها را برداشته و مانند بایوپسی آن‌ها را به آزمایشگاه برای بررسی بفرستد تا وجود پیش سرطان یا خود سرطان تایید شود.
- معاینه تصویری به وسیله استیک اسید (VIA): ممکن است پزشکان متخصص در نواحی جغرافیایی که دسترسی به تجهیزات مخصوص پاپ اسمیر یا آزمایش HPV ندارند، از آزمایش استیک اسید استفاده کنند. در این روش از ابزاری که دارای سرکه هستند بر روی رحم استفاده می‌کنند و در صورتی که در این ناحیه سلول‌های غیرعادی وجود داشته باشد، رنگ شیء مورد نظر سفید میشود.
درمان HPV
در این بخش از درمان hpv و راه‌حل‌های آن صحبت می‌کنیم. روش‌های درمان در واقع بعضی مواقع کارساز نبوده و هر نوع زگیل تناسلی و سلول‌های غیرعادی در رحم که قابل مشاهده هستند باقی می‌مانند. روش‌های درمانی این معضل شامل موارد زیر می‌شوند:
- فریز کردن زگیل (Cryosurgery): در این روش زگیل تناسلی و سلول‌های غیرعادی به وسیله نیتروژن مایع فریز شده و از بین می‌روند.
- Electrocautery:در این روش با استفاده از یک وسیله الکتریکی زگیل را می‌سوزانند.
- لیزر درمانی:با استفاده از لیزر زگیل یا هر گونه سلول غیرعادی را از بین می‌برند.
- بایوپسی با چاقوی سرد:برداشتن بخشی از بافت رحم که دارای سلول‌های غیرعادی و سرطانی است.
- استفاده از کرم‌های درمانی:مالیدن کرم‌های درمانی بر روی زگیل تناسلی می‌تواند مستقیم آن‌ها را نابود کند. این پمادها می‌توانند ایمیکویمد یا پودوفیلوکس باشند.
- تریکولواستیک اسید:این ماده هم می‌تواند به صورت مستقیم زگیل تناسلی را بسوزاند.