نقشه برداری از مغز یا QEEG یک روش غیر تهاجمی و بدون درد است که به متخصصین این امکان را می دهد فعالیت الکتریکی مغز را شناسایی و ردیابی کنند. در این نوع نقشه برداری از مغز، مناطق احتمالی مغز که نیاز به حمایت و تقویت بیشتری دارند مشخص می شود.
امواج مغزی تکانه های الکتریکی هستند که وقتی میلیون ها سلول عصبی در مغز شما با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند ایجاد می شوند. امواج مغزی می تواند اطلاعات مهمی را در مورد عملکرد کلی مغز، از جمله میزان اضطراب، الگوهای فکری و احساسات، شما را مشخص کند.
چطور نقشه مغزی انجام می شود؟
فرآیند نقشه‌برداری مغز حدود ۴۵ دقیقه زمان می‌برد. این فرآیند بدون درد و راحت انجام می‌شود، با این حال ممکن است کمی موهای شما خیس و بهم ریخته شود. در طول فرآیند، شما روی یک صندلی راحت می‌نشینید و یک کلاه با الکترودهای مختلف روی سر شما قرار می‌گیرد تا داده‌های مغزی شما را ضبط کند. پس از ضبط داده‌های مغزی شما، آنها تجزیه و تحلیل شده و با نتایج پایگاه داده افراد هم‌سن و نرمال مقایسه می‌شوند تا مشخص شود آیا عملکرد مغز شما از میانگین فعالیت مغزی افراد نرمال منحرف شده یا خیر و این انحرافات در کجای مغز قرار دارند.
چرا باید نقشه مغزی را انجام دهیم؟
نقشه برداری مغز، به شناسایی مشکلات مربوط به اختلالات عملکرد مغز کمک می‌کند. ممکن است در ظاهر سالم بنظر برسید با این حال مناطقی از مغز شما در حالت بهینه فعالیت نکند. نقشه برداری از مغز می تواند مناطق خاصی از مغز را مشخص کند که عملکرد مطلوبی ندارد. این ارزیابی از مغز به متخصصان کمک می‌کند تا برخی اختلالات مغزی مانند کمبود توجه و تمرکز (ADHD)، اختلالات خواب، افسردگی، اضطراب و بقیه اختلالات خلقی را تشخیص دهند و بهترین راهکار درمانی را برای آن پیشنهاد دهند.
از طریق نقشه برداری مغز می‌توان شدت بیماری یا اختلال را تشخیص داد. اطلاعاتی که از طریق نقشه برداری مغز به دست می‌آید، می‌تواند به پزشک و درمانگر کمک کند بهترین پروتکل های مداخله ای مانند تحریک مغز و نوروفیدبک را به بیماران پیشنهاد کنند. به علاوه این دانش می‌تواند به کاهش تجویز دارو و همچنین آزمون خطا استفاده از دارو کمک کند و نشان دهد کدام دسته از داروها برای فرد مناسب تر هستند.
نقشه برداری مغزی همچنین به توضیح اینکه چرا داروهای قبلی، جواب نداده اند کمک می‌کند و می‌تواند به پزشکان در پیش بینی پاسخ به درمان کمک کند. در نتیجه، نقشه برداری مغزی به منظور دستیابی به تشخیص دقیق، ارزیابی صحیح شدت بیماری و ارزیابی پاسخ درمانی خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مثالی از نقشه مغزی
جهت درک بهتر مزایای نقشه مغزی، نمونه‌هایی از نقشه‌های مغز شخصی را ارزیابی می کنیم: تصویر زیر یک بخش از نقشه مغز یک جوان ۲۵ ساله است که خانواده، او را به بی دقتی متهم می کردند، همینطور دوستانش به وی بارها می گفتند که بی دقت است. او تلاش زیادی برای تمرکز می‌کرد با این حال نتیجه ای نمی گرفت. در نقشه برداری رنگی از مغز او که در زیر نمایش داده شده، رنگ قرمز نشان دهنده فعالیت بیش از حد امواج آهسته (۴-۸ هرتز) در قسمت جلو مغز است. فعالیت امواج آهسته بیش از حد در این ناحیه از مغز باعث کاهش توجه و تمرکز فرد می شود، و این یک الگوی رایج برای اختلال ADHD یا اختلال کمبود توجه و تمرکز است. که باعث مشکلاتی مانند اختلال توجه و بیش‌فعالی در فرد می‌شود. همچنین این مشکل در افرادی که به خواندن علاقه ندارند و مشکل در توجه به محتوا دارند بیشتر دیده می شود. در انستیتو سلامت مغز شیراز، پس از ارزیابی و نقشه برداری مغز، با استفاده از تحریک مغز و ابزار های نوروتکنولوژی، به این فرد کمک شد تا فعالیت آهسته بیش از حد مغز خود را کاهش دهد و باعث بهبود توجه و توانایی خواندن او شود.
چگونه نقشـه مغزی می تواند به شما کمک کند
qEEG یک جزء بسیار ارزشمند از ارزیابی جامع در کلینیک های معتبر سلامت مغز است. این نقشه برداری به درک فعالیت الکتریکی مغز کمک می کند. و می تواند نشان دهد که فعالیت در مغز بیش از حد زیاد شده است یا کم است، همچنین می تواند نشان دهد که سلول های مغز شما چگونه با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. این تکنولوژی از بسیاری جهات می تواند مفید باشد، از جمله:
- شناسایی مشکلات شناختی و روانی
- نشان دادن اینکه چگونه الگوهای امواج مغزی شما را می توان بهبود داد
- پیش‌بینی پاسخ دارویی، مانند چگونگی پاسخ احتمالی شما به داروهای ضد افسردگی
- ارائه اطلاعات ارزشمند در ایجاد یک برنامه درمانی شخصی (که ممکن است شامل تکنیک های بیوفیدبک و تحریک مغز باشد) برای کمک به تنظیم فعالیت مغز شما
- پیگیری پیشرفت و بهبود عملکرد مغز در حین درمان
نتیجه گیری
نقشـه برداری مغز یک حوزه علمی پیشرفته است که با استفاده از ابزار پیشرفته، به ما امکان می دهد تا به شناخت بهتری از عملکرد مغز انسان دست پیدا کنیم. این فناوری کمک می کنند تا فرایندهای شناختی و رفتاری انسان را بررسی کنیم و با به کارگیری آن، می توانیم درمان سریعتر و دقیقتری برای بیماری هایی مانند افسردگی، اختلالات اضطرابی، بیماری آلزایمر و بیش فعالی-اختلال توجه (ADHD) داشته باشیم.
شاید شما در طول زندگی خود تعداد دفعات کمی به این نقشه برداری نیاز داشته باشد. با این حال این ارزیابی می تواند به شما کمک کند مشکل خود را دقیقتر شناسایی کنید و پزشک بتواند بهترین راهکار درمانی را برای شما پیشنهاد کند. توصیه می شود برای ثبت نقشه مغزی به افراد متخصص و دارای صلاحیت لازم مراجعه کنید.
یکی از کلینیک های معتبر که در زمینه نقشه برداری از مغز در شیراز فعالیت می کند انستیتو سلامت مغز دانا است. برای اطلاعات بیشتر در مورد نقشه برداری مغز کلیک کنید.
منبع: danabrain.ir